Nashik Dairy Business | नाशिक जिल्ह्यातील दापूर गावातील चार मित्रांनी एकत्र येत केवळ स्वतःसाठीच नव्हे, तर संपूर्ण गाव आणि शेतकऱ्यांसाठी एक आशादायी उद्योग सुरू केला. ग्रामीण भागातील बेरोजगारी आणि दुष्काळाच्या समस्येला तोंड देत, त्यांनी असा व्यवसाय उभारला ज्याने शेतकऱ्यांना स्थिर उत्पन्न मिळवून देण्यास मदत केली. 2020 मध्ये कोरोना महामारीच्या कठीण परिस्थितीत या चार तरुणांनी ‘हेल्दी फूड्स’ या कंपनीची स्थापना केली आणि अल्पावधीतच ती यशाच्या शिखरावर पोहोचली.
Nashik Dairy Business | दुग्ध व्यवसाय सुरू करण्याची प्रेरणा
सिन्नर तालुक्यातील हा भाग दुष्काळप्रवण असल्यामुळे शेती हाच मुख्य व्यवसाय असला तरी, पाण्याअभावी शेतकऱ्यांना मोठ्या अडचणींना सामोरे जावे लागत होते. त्यातच महामारीच्या काळात अनेक लोकांना रोजगार गमवावा लागला होता. त्यामुळे गावातील तरुणांसमोर एक मोठे संकट उभे राहिले.
शरद आव्हाड, संदीप आव्हाड, संजय सांगळे आणि मनोज सांगळे या चौघांनी या समस्येवर उपाय शोधण्याचा निर्धार केला. त्यांनी विचार केला की, जर शेती आणि दुग्ध व्यवसायाचा मेळ साधला, तर शेतकऱ्यांना उत्पन्नाचा एक विश्वासार्ह स्रोत मिळेल आणि त्याच वेळी स्थानिक लोकांना रोजगारही मिळू शकेल. याच विचारातून ‘हेल्दी फूड्स’ची सुरुवात झाली.
Nashik Dairy Business | कंपनीची सुरुवात आणि वाढ
प्रारंभी, कंपनीने अवघ्या 70 लिटर दूध संकलनापासून सुरुवात केली. त्यावेळी ही संख्या फार मोठी वाटत नव्हती, मात्र योग्य नियोजन, उत्कृष्ट व्यवस्थापन आणि कठोर मेहनतीमुळे व्यवसाय झपाट्याने वाढू लागला.
केवळ चार वर्षांत, म्हणजेच 2024 पर्यंत, कंपनी दररोज 60,000 लिटर दूध संकलन करण्याइतकी मोठी झाली आहे. कंपनीसोबत आज 6,500 पेक्षा अधिक शेतकरी जोडले गेले आहेत आणि ‘हेल्दी फूड्स’चा वार्षिक टर्नओव्हर 90 कोटी रुपयांपर्यंत पोहोचला आहे.
दुग्ध व्यवसायातील कार्यपद्धती आणि उत्पादन प्रक्रिया
‘हेल्दी फूड्स’मध्ये शेतकऱ्यांकडून संकलित केलेल्या दुधाची गुणवत्ता तपासण्यासाठी अत्याधुनिक प्रयोगशाळांमध्ये चाचण्या घेतल्या जातात. यानंतर, दूध आणि त्यापासून तयार होणारी उत्पादने अत्याधुनिक ऑटोमॅटिक मशीनच्या मदतीने प्रक्रिया केली जातात.
कंपनीतून बाजारात आणली जाणारी उत्पादने:
1. पॅकेट दूध – सर्वोच्च दर्जाचे आणि शुद्ध दूध
2. दही, ताक, लस्सी – घरगुती चव आणि पोषणमूल्य जपणारी उत्पादने
3. पनीर, श्रीखंड, आम्रखंड – महाराष्ट्राच्या पारंपरिक चवींचा समावेश
4. खवा आणि इतर दुग्धजन्य पदार्थ – गोड पदार्थांसाठी उत्तम गुणवत्ता
या संपूर्ण प्रक्रियेमध्ये अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर केला जात असल्यामुळे उत्पादनांच्या गुणवत्तेवर कोणताही परिणाम होत नाही. उत्पादनामध्ये मानवी हस्तक्षेप अत्यंत कमी असल्यामुळे दर्जा टिकवून ठेवणे शक्य होते.
Nashik Dairy Business | देशभर आणि परदेशातही मागणी
‘हेल्दी फूड्स’ ही कंपनी केवळ भारतातच नव्हे, तर परदेशातही आपले उत्पादन पाठवत आहे. भारतातील अनेक नामांकित कंपन्यांशी कंपनीने करार केले आहेत आणि ‘हेल्दी लाइफ’ या ब्रँड अंतर्गत दुग्धजन्य पदार्थांचे उत्पादन व पॅकेजिंग मोठ्या प्रमाणावर केले जाते.
शेतकऱ्यांसाठी विशेष उपक्रम आणि मदत
‘हेल्दी फूड्स’ कंपनीने केवळ स्वतःच्या व्यवसायाचा विस्तार केला नाही, तर स्थानिक शेतकऱ्यांसाठी वेगवेगळ्या योजना आणि प्रशिक्षण शिबिरेदेखील सुरू केली आहेत.
1. गोठा व्यवस्थापन प्रशिक्षण – जनावरांची योग्य काळजी कशी घ्यावी याचे मार्गदर्शन
2. पशुवैद्यकीय सेवा – जनावरांच्या आरोग्यासाठी मोफत आरोग्य शिबिरे
3. दुग्धक्षमता वाढवण्यासाठी विशेष तंत्रज्ञान – अधिक दूध उत्पादन मिळावे म्हणून उपाययोजना
कंपनीने गोडरेज कंपनीसोबत गायींच्या गर्भ प्रत्यारोपण तंत्रज्ञानावर आधारित करार केला आहे. यामुळे अधिक उत्पादनक्षम गायींच्या जाती विकसित करता येतील आणि शेतकऱ्यांना जास्त उत्पन्न मिळू शकेल.
Nashik Dairy Business | भविष्यातील योजना आणि उद्दिष्टे
‘हेल्दी फूड्स’ कंपनीच्या संस्थापकांनी भविष्यात आणखी विस्तार करण्याचा संकल्प केला आहे. त्यांचे मुख्य उद्दिष्ट शेतकऱ्यांना आर्थिक स्थैर्य मिळवून देणे आणि दुग्ध उद्योगात महाराष्ट्राला अग्रस्थानी पोहोचवणे आहे.
1. नवीन तंत्रज्ञानाचा अवलंब – अधिक स्वयंचलित आणि पर्यावरणपूरक उत्पादन प्रक्रिया
2. आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत विस्तार – अधिक देशांमध्ये निर्यात वाढवण्याचा प्रयत्न
3. शेतकऱ्यांसाठी नव्या संधी – ग्रामीण भागातील युवकांना दुग्ध व्यवसायासाठी प्रेरित करणे
‘हेल्दी फूड्स’चा प्रवास – नव्या पिढीसाठी प्रेरणा
शेती आणि दुग्ध व्यवसाय यांचा योग्य समन्वय साधल्यास, ग्रामीण भागातील तरुणांसाठी नवे रोजगार निर्माण होऊ शकतात, याचे उत्तम उदाहरण म्हणजे ‘हेल्दी फूड्स’. चार मित्रांनी एकत्र येत सुरू केलेला हा प्रवास आज शेकडो शेतकऱ्यांसाठी समृद्धी आणि विकासाचा मार्ग बनला आहे.
Nashik Dairy Business | निष्कर्ष
‘हेल्दी फूड्स’ ही नाशिक जिल्ह्यातील चार मित्रांनी एकत्र येऊन उभारलेली यशोगाथा आहे. त्यांनी दुग्ध व्यवसायाचा विस्तार करून केवळ स्वतःचा व्यवसाय वाढवला नाही, तर हजारो शेतकऱ्यांना रोजगार आणि आर्थिक स्थैर्य मिळवून दिले. सुरुवातीला केवळ 70 लिटर दूध संकलित करणाऱ्या या कंपनीने अल्पावधीतच 60,000 लिटर दूध उत्पादनापर्यंत प्रगती केली आहे.
या व्यवसायाने दुग्ध उत्पादने जसे की पॅकेट दूध, दही, ताक, लस्सी, पनीर, श्रीखंड, आम्रखंड आणि खवा यांचा दर्जेदार पुरवठा सुनिश्चित केला आहे. अत्याधुनिक मशीनरी आणि गुणवत्ता नियंत्रणामुळे उत्पादनांची विश्वासार्हता वाढली आहे.
याशिवाय, कंपनीने शेतकऱ्यांसाठी गोठा व्यवस्थापन, पशुवैद्यकीय सेवा आणि दुग्धक्षमता वाढवण्यासाठी विशेष तंत्रज्ञान यासारखे उपक्रम राबवले आहेत. विशेष म्हणजे, गोडरेजसोबत केलेल्या करारामुळे गायींच्या गर्भ प्रत्यारोपण तंत्रज्ञानाचा उपयोग करून अधिक उत्पादनक्षम दुधाळ जनावरे मिळण्यास मदत झाली आहे.
‘हेल्दी फूड्स’ हे ग्रामीण भागातील तरुणांसाठी प्रेरणादायी उदाहरण ठरले आहे. योग्य नियोजन, तंत्रज्ञानाचा प्रभावी वापर आणि कठोर परिश्रम यामुळे ग्रामीण उद्योजकतेचा एक नवा आदर्श निर्माण झाला आहे.